Làm Sao Biết Khi Nào Nên Thay Mới Nhông Sên Dĩa Xe Máy?

Chrunix đã có bài viết hướng dẫn bảo trì nhông sên dĩa và hướng dẫn vệ sinh nhông sên dĩa đúng cách cho xe máy, bài viết này sẽ hướng dẫn cho bạn cách xác định tình trạng nhông sên dĩa, và xác định khi nào cần thay mới, vì nhông sên xe là bộ phận sẽ bị hao mòn theo thời gian sử dụng

Kiểm tra tình trạng hao mòn của nhông sên dĩa

Khâu kiểm tra sên sẽ không tốn nhiều thời gian do cấu tạo của sên xe rất dễ cho chúng ta quan sát bằng mắt đối với hầu hết các dòng xe, bạn sẽ cần một đôi găng tay nếu không muốn bị bẩn. Ngoài ra, sử dụng đèn pin để soi sẽ giúp chúng ta kiểm tra được kỹ và rõ hơn. 

Cẩm nang bảo dưỡng xe thường sẽ chỉ rõ quy trình để xác định được độ mòn của sên xe bằng cách treo một vật nặng lên sợi sên và đo chiều dài của các mắc sên trong khi các hãng xe xe phân khối lớn thì lại có quy trình phức tạp hơn xíu.

Các bước tự kiểm tra độ chùng dây sên tại nhà:

  1. Bạn cần bánh sau quay tự do, nên đầu tiên bạn dựng xe trên chân chống giữa. Nếu xe không có chân chống giữa, bạn sẽ cần một bàn nâng xe, hoặc đặt tạm trên một cái ghế chắc chắn. 
  2. Dùng tay kéo dây sên ngay tại điểm cuối của dĩa sau, nếu dây sên đã mòn và giãn, nó sẽ lộ ra một nửa răng của dĩa. Nếu dây sên mới nó sẽ quấn quanh dĩa tải vừa khít và không hở ra quá nhiều.
  3. Dùng tay quay bánh sau, và dùng mắt để tìm các mắt xích bị dính chặt hoặc gấp khúc gây ra các điểm căng bất thường trên dây sên, kiểm tra độ căng/chùng của dây sên ở những vị trí khác nhau khi quay bánh xe. Nếu sên có quá nhiều mắt xích bị gấp khúc, không thể giãn ra như cũ, bạn cần thay mới nhông sên dĩa. 
  4. Ngoài ra, hãy xem kỹ những đoạn xích xem có bị rỉ sét, hoặc nứt gãy hay không. Nếu rỉ sét quá nhiều, hoặc có mắt sên đã bị nứt, cần thay mới nhông sên dĩa. 

Ngoài dây sên, bạn cũng cần phải kiểm tra tình trạng của dĩa tải. Bạn có thể dễ dàng nhận ra sự khác biệt giữa dĩa tải mới và dĩa tải bị mòn bằng mắt thường. Các bước kiểm tra độ mòn của dĩa tải:

  1. Quay bánh xe và quan sát độ mòn của răng dĩa tải
  2. Nếu răng quá mòn và nhọn, bạn cần thay mới.
  3. Nếu đã có răng bị mẻ, gãy, cong, bạn cần thay mới. 

Ngoài ra, bạn còn cần kiểm tra cả nhông trước nữa. Nhông thường bị bỏ qua, do nằm sau một nắp che nhông, nên khó thấy nếu không mở nắp che nhông ra. Tuy nhiên, nhông thường bị mòn trước dĩa và xích, nên nhông lại là bộ phận cần được kiểm tra thường xuyên hơn .Các bước kiểm tra độ mòn của nhông trước:

  1. Bạn có thể sẽ phải tháo nắp che nhông
  2. Quan sát bằng mắt kiểm tra độ mòn của răng nhông
  3. Nếu răng quá mòn và nhọn, bạn cần thay mới
  4. Nếu đã có răng bị mẻ, gãy, bạn cần thay mới

Tại sao phải thường xuyên kiểm tra nhông sên dĩa

Nếu bạn đã làm theo lời khuyên được đề cập đến trong các bài viết và video ở trên về việc vệ sinh, bôi trơn và điều chỉnh dây sên xe, bạn sẽ thấy nhông sên dĩa của mình có tuổi thọ khá dài. Các dòng xe chạy phố thì nên kiểm tra mỗi 1000km và bảo dưỡng thường xuyên hơn đối với các dòng xe off-road địa hình hoặc sau khi đi xe trong điều kiện môi trường ẩm ướt.

Độ căng sên cũng là một yếu tố  rất quan trọng. Sên quá căng sẽ gây ra rất nhiều áp suất lên bạc đạn và phốt bánh xe, cũng như đẩy nhanh tốc độ mài mòn của sên và nhông sên. Bạn có thể theo hướng dẫn điều chỉnh độ căng sên trong cẩm nang hoặc theo miếng chia vạch trên gắp sau hoặc miếng bảo vệ sên.

Nếu bạn đã làm theo lời khuyên được đề cập đến trong các bài viết và video ở trên về việc vệ sinh, bôi trơn và điều chỉnh dây sên xe, bạn sẽ thấy nhông sên dĩa của mình có tuổi thọ khá dài. Các dòng xe chạy phố thì nên kiểm tra mỗi 1000km và bảo dưỡng thường xuyên hơn đối với các dòng xe off-road địa hình hoặc sau khi đi xe trong điều kiện môi trường ẩm ướt. Độ căng sên cũng là một yếu tố  rất quan trọng. Sên quá căng sẽ gây ra rất nhiều áp suất lên bạc đạn và phốt ngoài cũng như đẩy nhanh tốc độ mài mòn của sên và nhông sên. Bạn có thể theo hướng dẫn điều chỉnh độ căng sên trong cẩm nang hoặc theo miếng chia vạch trên gắp sau hoặc miếng bảo vệ sên 

Tuy nhiên, ngay cả khi nhông sên dĩa được bảo dưỡng thường xuyên nhất cũng sẽ không dùng được mãi mãi. Vì vậy, sẽ đến lúc bạn phải quyết định thay một bộ nhông sên dĩa mới.

Thay mới nhông sên dĩa xe máy

Tự thay thế nhông sên dĩa không phải là một công việc quá khó, tuy nhiên bạn sẽ cần có dụng cụ thích hợp. Nếu không có dụng cụ thích hợp, thì bạn nên mang xe ra tiệm thay. Ngoài ra, khi mở bánh xe sau ra, cũng là lúc bạn kiểm tra tình trạng bạc đạn, phốt bạc đạn, đồng thời cũng là thời điểm thích hợp để thay lốp xe, nếu lốp xe của bạn quá mòn, tiết kiệm thời gian và tiền công khi phải mang xe ra tiệm để thay. Nếu bạn quyết định tự thực hiện công việc tại nhà, thì đây là dụng cụ bạn sẽ cần tối thiểu: 

Dụng cụ cần thiết

  • Bàn nâng xe, hoặc ghế dựng xe, nếu xe không có chân chống giữa
  • Găng tay
  • Cờ lê, chìa khóa phù hợp để tháo mở bánh xe sau
  • Dụng cụ cảo mắt xích, nếu loại xích, sên bạn dùng là loại không sử dụng khóa gài (master link)

Phụ tùng thay thế sử dụng

  • Bộ nhông sên dĩa mới phù hợp
  • Bạc đạn và phốt bạc đạn bánh sau (nếu có)
  • Lốp sau (nếu có)

Về công việc tự thay mới nhông sên dĩa tại nhà, bài viết này sẽ không đi sâu vào, tuy nhiên, những điều bạn cần cân nhắc khi thay mới nhông sên dĩa: 

Nhông sên dĩa xe máy bao nhiêu tiền

Nhông sên dĩa có khá nhiều loại, và giá tiền cũng sẽ khác nhau. Tuy nhiên, quy chuẩn chung bạn có thể hiểu tương đối, là giá thành của các bộ nhông sên dĩa dành cho xe phổ thông sẽ rẻ hơn đối với xe phân khối lớn. Ngoài ra, một số hãng sẽ bán nhông sên dĩa theo một bộ, nhưng bạn cũng có thể mua nhông, sên và dĩa của nhiều hãng khác nhau, nếu bạn đã có kinh nghiệm và kiến thức. 

Nhông sên dĩa theo bộ

Những loại xe phổ thông thường ít được chú ý đến hiệu năng, chỉ chú trọng độ bền và giá thành, nên giá của các bộ nhông sên dĩa cho xe phổ thông cũng rất hợp lý, dao động từ 300.000 - 600.000đ tùy loại xe. Vẫn có những hãng thứ ba gia công nhông sên dĩa theo bộ cho những loại xe này, và giá thành có khi đến 1 triệu đồng. Tuy nhiên, so với các mẫu xe phân khối lớn, thì vẫn rẻ hơn rất nhiều. Mua nhông sên dĩa theo đúng mẫu xe, đời xe, trong các gian hàng chính hãng của Honda, Yamaha hoặc Suzuki, đơn giản, rẻ và nhanh chóng, nếu bạn không am hiểu nhiều về xe. 

Nhông sên dĩa của hãng thứ ba

Nếu bạn muốn "nâng cấp" hoặc "độ" cho con xe của mình, thì nhông sên dĩa của một hãng thứ ba sẽ có khả năng tăng độ bền, hoặc hiệu năng cho xe, với cái giá mắc hơn tương đối so với phụ tùng chính hãng. Tuy nhiên, một số điểm bạn cần chú ý khi mua nhông sên dĩa từ hãng thứ ba: 

Cỡ sên phù hợp - 420, 428, 520, 525 đại khái là kích cỡ, độ dài/lớn của một mắt sên. Bạn cần chú ý đến con số này, vì nhông, sên, dĩa phải sử dụng cùng một thông số. Dĩa 520 không thể đi cùng với sên 428 và ngược lại. Ngoài ra, cỡ nhông sên dĩa càng to, thì sẽ càng nặng. Do đó, hầu hết xe phổ thông sử dụng cỡ 428 để giảm trọng lượng, giảm giá thành. Trong khi các xe phân khối lớn thường sử dụng cỡ nhông sên dĩa từ 520 trở lên. Kích cỡ nhông sên dĩa của từng loại xe có thể được tìm thấy trong sách hướng dẫn sử dụng và bảo trì xe

Tỉ lệ truyền động - tương quan giữa số răng nhông và dĩa rất quan trọng, và ảnh hưởng khá nhiều đến tính năng vận hành của xe. Nếu bạn chưa hiểu nhiều về tỉ lệ truyền động, nên sử dụng nhông sên dĩa có số răng giống với bộ nhông sên dĩa đang sử dụng, để không thay đổi tính năng vận hành của xe. Ngoài ra, khi thay đổi số răng của nhông, dĩa cũng sẽ ảnh hưởng đến số mắt sên sẽ dùng. 

Các loại dây sên - hẳn bạn cũng đã nghe qua những cụm từ như "sên có phốt" hoặc "sên O-ring", nôm na là giữa các mắt sên có một khoảng hở để chứa chất bôi trơn ở bên trong, và phốt chặn ở bên ngoài để ngăn bụi đất vào, tăng tuổi thọ cho dây sên. Các loại sên không sử dụng phốt, sẽ có tuổi thọ ngắn hơn nếu bạn không bảo dưỡng thường xuyên. Các loại sên có phốt, dù ít được bảo dưỡng, nhưng giữa các mắt sên sẽ luôn có một ít chất bôi trơn để giữ sên luôn hoạt động mượt mà. 

Mua nhông sên dĩa cho xe máy ở đâu

Thông thường, với các loại xe máy phổ thông, bạn chỉ cần đi thẳng ra trung tâm kỹ thuật, sửa chữa của hãng xe, hoặc gần như tất cả các tiệm sửa xe dọc đường đều sẽ có nhông sên dĩa để thay thế. Tuy nhiên, nếu xe bạn sử dụng là loại xe nhập, ít phổ biến, hoặc đơn giản bạn không muốn sử dụng phụ tùng của hãng, thì bạn có thể mua nhông sên dĩa online. 

Gian hàng của Chrunix có bán nhông sên dĩa cào cào và các dòng xe nhập khác như Honda XR150L, CRF150L, CRF250L, CB500x... tuy nhiên vẫn có phụ tùng nhông sên dĩa cho các mẫu xe phổ thông như Honda Wave, Honda Blade, Honda Winner và Yamaha Exciter. Bạn có thể chat với facebook Chrunix để được tư vấn về các loại nhông sên dĩa phù hợp, và đặt lịch bảo trì xe.